Het verhaal van Leiden

De geschiedenis van Leiden gaat ver terug. De stad was aan het eind van de vijftiende eeuw het grootste van het graafschap Holland. En dat…was vooral te danken aan de internationale lakenindustrie. Vanaf de zestiende eeuw werd alles anders. Een tijd van hervormingen en vervolgingen. Leiden sloot zich in 1572 aan bij de Nederlandse opstand tegen de Spaanse overheersing en werd tot twee keer toe door de Spanjaarden belegerd.

Leidens Ontzet - 3 oktober 1574

De Spanjaarden waren uit op het uithongeren van de stad en verschansten zich rondom Leiden. Inwoners werden ziek en waren uitgehongerd, zou de stad in handen vallen van de Spanjaarden? Door een groot deel van Zuid-Holland onder water te zetten, konden de Watergeuzen met hun boten Leiden bevrijden en haring en witbrood uitdelen. Op 3 oktober 1574 vluchtten de Spaanse troepen en werd er nog slechts een restje eten in een pan gevonden: hutspot. 
Elk jaar op 3 oktober vieren de Leidenaars het Leids Ontzet met een tweedaags feest. Volop muziek, een grote kermis, vuurwerk en natuurlijk het uitdelen van haring en wittebrood aan de inwoners. Ook de traditionele hutspot mag natuurlijk niet op tafel ontbreken! 

Omdat de Leidenaren het verzet zo lang volhielden, schonk Willem van Oranje de stad de eerste Universiteit van Nederland is het verhaal.  

Het Ontzet is het startpunt geweest van een nieuwe bloeiperiode. In 1577 kwamen tienduizenden Zuidelijke Nederlanders vanwege hun calvinistische geloof naar Leiden: ervaren textielwerkers die werkten voor wat nu het huidige Museum De Lakenhal is, gaven de wegkwijnende Leidse wolnijverheid een impuls met nieuwe producten, technieken, kapitaal en arbeid. Ook ontwikkelde Leiden zich als een stad van letteren.  De stad was een belangrijk centrum van drukkerijen, wetenschappelijke uitgeverijen en boekhandels. 

Leiden groeide uit tot de tweede grootste stad van de Republiek, na Amsterdam. De bevolking bleef groeien en in 1611, 1644 en 1659 werd de stad weer vergroot. Zo kreeg de singelring haar huidige vorm. Op het hoogtepunt rond 1670 woonden er ruim 60.000 mensen dicht op elkaar. Deze periode – in de 17e eeuw – wordt vaak de Gouden Eeuw genoemd. 

Universiteit Leiden

Op 8 februari 1575 kreeg Nederland in de bekende Pieterskerk haar eerste Universiteit, in Leiden. Deze beloning van Willem van Oranje voor het verzet in de Spaanse belegering, is het begin geweest van de vele ontdekkingen in Leiden. Een stad waar vrijheid van het woord, wetenschap en cultuur samenkomt tot een ware Stad van Ontdekkingen. De Universiteit van Leiden groeide binnen 75 jaar uit tot het ‘Wonder van Europa’, een van de belangrijkste Universiteiten. Wist je dat de brief van de oprichting nog steeds te vinden is in de Leidse Universiteitsbibliotheek

Verval en revolutie 

In de 18e eeuw ging het steeds slechter met de Leidse wolindustrie: de werkgelegenheid nam af en de stad liep leeg. Een stad vol onvrede. De voortdurende oorlogen van Napoleon hielpen ook niet echt. Tot overmaat van ramp ontplofte er in het centrum van Leiden ook nog eens een kruitschip op 12 januari 1807. Tientallen huizen werden verwoest en er vielen ten minste 160 doden. 

De 19e eeuw

Na 1815 ging het weer beter met de stad. De Leidse industrie ontwikkelde zich met nieuwe industrieën, zoals metaalnijverheid, grafische industrie en de conservenindustrie. De welvaart van toen is nu nog goed terug te zien aan de gevels van de prachtige winkelpanden.  

'Stad van kennis en cultuur'

De laatste dertig jaar is de stad weer ten goede veranderd. Van een verpauperde fabrieksstad in de jaren zestig en het wegtrekken van de industrieën in de jaren tachtig, is het Leiden van nu een stad van kennis en cultuur. In die Stad van Ontdekkingen worden nu nog steeds elke dag nieuwe ontdekkingen gedaan. Met een Leiden Bio Science Park dat het grootste innovatiedistrict is van Nederland op het gebied van ‘life sciences and health’. Een Universiteit, Hogeschool en Mbo waar meer dan 32.000 studenten elke dag leren in de stad. Een stad waar historische cultuur elke dag tast – en voelbaar is.

Leidse sleutels - Leiden is de Sleutelstad

Waarom zie je toch overal die sleutels en wat betekenen ze? Sinds 1293, verschenen er op officiele documenten van de ‘stadt Leyde’ steeds vaker een stadszegel met daarop de apostel Petrus (Sint Pieter). Petrus droeg in zijn hand een sleutel en zei volgens het Evangelie als beschermheilige van Leiden tegen apostel Mattheus ‘Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der Hemelen’.  De bekende Pieterskerk draagt zijn naam en het is daarom dat er op het stadswapen en de vlag van Leiden twee gekruiste sleutels te zien is.